Diyabet, halk arasında en sık rastlanan hastalıklar arasında yer almaktadır. Kandaki şeker seviyesinin normalden yüksek olduğu anlamına gelen diyabet hastalığına tüm dünyada rastlanmaktadır. Diyabet oluşumuna neden olan durumlar arasında ise; genetik, obezite, hareketsizlik, stres gibi maddeler sıralanabilmektedir.
Diyabet Nedir?
Diyabet, kan şekeri seviyesinin bazı nedenlerden ötürü normalin üstüne çıkması olayına denmektedir. Dünyada en sık görülen hastalıklar arasında yer alan diyabet, Tip 1 ve Tip 2 olarak iki farklı çeşide ayrılmaktadır. Tip 1 diyabetin oluşum nedenleri arasında genellikle genetik faktörler rol almaktadır. Tip 2 diyabette ise stres, obezite, hareketsizlik, gebelik şekeri oluşumu gibi pek çok neden sıralanabilmektedir.
Diyabet tanısı koyulurken genellikle açlık kan şekerinin ölçülmesi ya da şeker yüklemesi yapılması yöntemleri kullanılmaktadır. Diyabet rahatsızlığı bulunmayan kişilerin açlık kan şekerleri 70-100 mg/Dl arasında değişmekte olup, bu değerin 126 mg/Dl üzerinde olması diyabet başlangıcı ile ilgili şüphe oluşumuna sebebiyet vermektedir. Şeker yüklemesi ise daha çok hamilelik dönemindeki şeker oluşumunu tespit etmek amacı ile uygulanan bir yöntem olarak bilinmektedir.
Diyabet tedavisi, hastalığın oluşum nedenine ve türüne göre farklılık göstermektedir. Tip 1 diyabet tedavisinde genellikle insülin ve diyet uygulanmaktadır. Tip 2 diyabette ise bazı ilaçların ve diyet tedavisinin uygulandığı görülmektedir. Her iki diyabet çeşidinin tedavisinde de beslenmenin büyük önemi bulunmaktadır.
Diyabete Sebep Olan Durumlar Nelerdir?
Diyabete neden olan durumlar arasında hem genetik hem de çevresel faktörler bulunabilmektedir. Diyabet hastalığının oluşum nedenleri, diyabetin türlerine göre de değişiklik göstermektedir. Temelde Tip 1 ve Tip 2 olmak üzere iki çeşit diyabet bulunmakta olup, hastalığın nedenleri de bu türlere göre değişebilmektedir.
Tip 1 diyabete neden olan durumlara bakıldığında daha çok genetik faktörlerin dikkat çektiği görülmektedir. Aynı zamanda vücudun kan şekeri seviyesini düzenleyen bir hormon olan insülinin üretildiği pankreasa zarar veren bazı virüsler de Tip 1 diyabet nedenleri arasında yer almaktadır.
Tip 2 diyabet nedenlerine bakıldığında ise; aşırı kilo, diyabet hastalığının ebeveynlerde de bulunması, yaşlanma, hareketsizlik, stres ve gebelikte oluşan diyabetin yer aldığı görülmektedir.
Tip 1 diyabet oluşumu erken yaşlarda görülmekte olup, pankreasın insülin hormonunu yetersiz üretmesine ya da iç üretmemesine bağlanmaktadır. Tip 2 diyabet ise hücrelerin kan şekeri üreten insülin hormonuna karşı olan duyarlarını kaybetmeleri sonucunda oluşmaktadır.
Bir diğer diyabet çeşitlerinden olan LADA, ileriki yaşlardaki kişilerin bağışıklık sistemlerinde oluşan bozukluklardan dolayı ortaya çıkmaktadır. Aynı zamanda gestasyonel diyabet de gebelik zamanında görülen diyabet şekline verilen bir isim olarak bilinmektedir.
Diyabete Neden Olan Gıdalar Nelerdir?
Diyabet hastası olan kişilerin tedavi süreçlerinde en çok dikkat etmeleri gereken konulardan biri beslenmedir. Diyabet hastalarının kendilerine özel olarak hazırlanan beslenme programlarına uymaları önerilmekte olup, diyabet oluşumunu arttıran yiyeceklerden uzak durmaları da gerekmektedir.
Diyabete neden olan gıdalar arasında ilk sıralarda şekerli yiyecekler gelmektedir. Şekerli yiyecek grubunda ise tatlılar, kızartmalar, hazır gıdalar gibi pek çok besin yer almaktadır. Aynı zamanda şekerli içecekler arasında olan meşrubatlar, limonata, şekerli kahve ve çay, alkollü içecekler, meyve suları yer almaktadır. Diyabete neden olan gıdaların arasında yağda kızartılan yiyecek çeşitlerinin de yer aldığı görülmektedir. Bu yiyecekler arasında; kızartılmış tavuk, patates kızartması, hamur kızartması gibi pek çok yemek yer almaktadır. Aynı zamanda işlenmiş et ürünlerinin, katı yağların, yağlı besinlerin, yağlı et ve balıkların, yağlı sosların, yağda kavrulmuş ya da kızartılmış yiyeceklerin de tüketilmemesi gerekmektedir.
