Cari oran hesaplama, şirketin bütün varlıklarının düşünülerek yapılmaktadır. Bu oran, şirketlerin tüm varlıklarının borçlarını kısa vadede karşılamasıdır.
Hesaplamada dönen varlıklar göz önüne alınmaktadır. Dönen varlıklar denildiğinde şirketin nakitleri ve nakde çevrilebilecek varlıkları akla gelmelidir.
Hesaplama yapılırken yüksek likiditeden düşük likiditeye doğru bir sıralama yapılmaktadır. Aslında bilançolarda gösterilen ilk kalem de şirketin nakitleri ve nakde çevrilebilecek varlıklarıdır.
Sonraki kalemler ise en düşük likit olan stoklar ve diğer dönen varlıklar başka kalemleri oluşturmaktadır. Söz konusu olan bu likitler nakde kolay koya dönüştürülememektedir. Cari oran hesaplanırken likitlerin kolay da zor olarak nakde çevrilip çevrilmemesine bakılmamakta, tamamı döner varlıklar olarak hesap edilmektedir.
Cari Oran Hesaplama Yapılırken En İyi Oran Kaçtır?
Cari oran hesaplama işlemi yapılırken değerin birin altında olması durumunda şirketin nakit sıkıntısını çektiği söylenebilmektedir. Bu durumda şirketin döner varlıkları, kısa vadede yükümlülüklerini yerine getiremeyeceği anlamına gelir ki bu kötü bir durumdur. Örneğin şirketin cari oranının 1,5 olması, bir liralık borca karşılık şirketin 1,5 liralık dönen varlığının olması anlamına gelmektedir.
Cari Oranda Asit Testi
Cari oran hesabı yapılırken dönen varlıklar stoklanırken diğer dönen varlıklar bunun dışında alındığında, bunun da kısa vadeli borçlarla ilgili oranına bakıldığında, yapılan bu işlem asit testidir. Asit testinin uygulanması ile şirkette var olan nakit, nakit benzerleri ile kısa vadedeki alacaklarıyla kısa vadedeki borçlarının karşılama oranı ölçülmektedir.
Asit Testi Neden Yapılır?
Cari oran hesaplama işleminde uygulanan asit testini altının saf olup olmadığı ile ilgili yapılan asit testine benzetilmesi mümkündür. sahte olmayan altın asitle karşılaştığında korozyona uğramaktadır yani özelliğini kaybetmektedir. Saf altının ise korozyona uğraması yani paslanarak özelliğini kaybetmesi söz konusu değildir.
İşte altın için uygulanan bu sistem yatırımın sağlıklı olup olmadığını test etmek için kullanılmaktadır ki elbette yatırım işlemlerinde asit kullanılmaz. Sadece uygulanan sistemin adı asit testidir.
Cari Oranın Hesaplanmasının Amacı Nedir?
Cari oran hesaplama işlemi, şirketin kısa vadedeki borçlarını ödeyip ödeyemeyeceğine yönelik gücünü tespit etme işlemidir. Bankalara kredi için müracaat eden şirketlerin kredilerinin onaylanıp onaylanmaması, cari oran dengesinin iyi olup olmadığını bağlıdır. Elbette bu kredinin reddedilmesi için tek nedeni değildir ancak son derece önemlidir.
Peki, cari oran değeri kaç olmalıdır?
Cari oranın olması gereken değeri ikidir. Elbette bu oran değişebilmektedir. Özellikle ülkenin ekonomik koşulları, piyasanın durumu, firmanın sektörüne, ayrıca analiz yapılırken yatırım yapıp yapmadığına göre oranın değişmesi söz konusudur. Türkiye şartlarında imalat yapan şirketlerin cari oranının 1,8 civarında olması normal olarak kabul edilmektedir.
Hesaplanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Cari oran hesaplama işlemi yapılırken bazı unsunlar göz önünde bulundurulmalıdır. Ticari bir alacak söz olan firmalarda alacağın tahsil edilme imkanı sınırlıysa, yani alacak donuk bir duruma düşmüşse, cari oran hesaplanırken bu tutar düşürülmelidir. Bu sayede gerçek değere ulaşmak söz konusudur.
Bir firmada 8 milyon lira alacak varsa bu alacak cari oranda beklenilen bir seviyede çıkmaktadır. Ancak 8 milyon lira tahsil yeteneğini kaybetmiş bir alacaksa bu rakam düşünülerek cari oranın yeniden hesaplanması söz konusu olacaktır. Hesaplama işleminde bu ayrıntının gözden kaçırılması durumunda finansal planlamanın doğru bir şekilde yönetilmesi mümkün olmayacaktır.
Üstte belirtilen döner varlıkların kalitesinin kesinlikle incelenmesi gereklidir. Stok değerlerinin abartısız olmasına ve gerçeği yansıtmasına dikkat edilmesi, bunlar şirket özelinde çok analizinin kusursuz bir şekilde yapılmasına özen gösterilmelidir.
Bilindiği gibi bazı şirketler stoklu iş yapmakta, bazı şirketler ise sadece siparişe göre çalışmaktadır. Bu durum da cari oranı etkilemektedir.
