Tahvil; bir şirketin, fon ihtiyacını karşılayabilmesi için çıkarmış olduğu borçlanma senetleridir. Tahvil çıkarmak isteyen her şirket Sermaye Piyasası Kurulu’ndan izin almak zorunda olup çıkarılan tahvillerin değeri de aynı olmak zorundadır. Şirketler tahvil çıkarmak istediklerinde ödenmiş olarak gösterdikleri sermayelerden daha fazla tahvil çıkaramazlar. Anonim şirketleri tahvil çıkarmak istediklerinde yönetim kurulu tarafından oy çokluğu ile veya oy birliği ile karar almak zorundadır.
Tahvil Çeşitleri
Bir borçlanma yöntemi olan tahvil senetleri şirketler tarafından çıkarılabileceği gibi devlet tarafından da çıkarılabilir. Kendi içinde çeşitleri bulunan tahvilleri şu şekilde sıralayabiliriz.
Devlet tahvilleri ve özel sektör tahvilleri
Devlet tarafından iç borçlanma için çıkarılan devlet tahvilleri veya diğer adı ile hazine bonosu devletin ihtiyacına göre miktar ve vade belirleyerek çıkarılmaktadır.
Primli tahviller
Tahvil senedinin üzerinde yazan değerden daha aşağı tutarlarda piyasaya sürülmüş ise primli tahvil adı veriliyor.
Hamiline yazılı tahviller
Borç senedinin üzerinde kişilerin isimleri yazılı ise hamiline yazılı tahvil adı verilmektedir. Ayrıca üzerinde isim yazılı değilse ancak elinde bulunduran kişilere alacak hakkı tanıyorsa bu tahvillere de hamiline yazılı tahvil adı verilir.
İkramiyeli tahviller
Tahvil satışı yapacak tahvil sahibine ekstra menfaat sağlayan tahvil türüne verilen isimdir.
Garantili Tahviller
Tahvil satışını artırarak borçlanma ihtiyacını gidermek isteyen şirketlerin banka veya yatırım kuruluşu garantili vermiş oldukları tahvil türlerine garantili tahvil adı veriliyor.
İndeksli Tahviller
Altın kurları, döviz kurları ile doğrudan artış gösteren, artış yüzdesine göre tahvil sahibine ana parası zerinden ödeme yapılan tahvil türüne verilen isimdir.
Tahvil Nasıl İşler ?
Bir hükümet veya şirket tarafından iç borçlanma olarak çıkarılan tahviller, belirli bir süre sonunda ana para artı kar faizi ile birlikte geri satın alınan senetlerdir. Satın alma garantisi ile satışa çıkarılan tahviller garanti türlerine göre kolayca paraya çevrilebilirken şirketler tarafından çıkarılan tahviller ise üzerinde yazılı olan tarihe kadar paraya çevrilmez. Şirketlerin veya hükümetlerin ihtiyacı olan fonu sağlamak adına piyasa fiyatlarının üzerinde faiz oranları ile satışa sunulan tahvilleri satın aldıktan sonra vade süresini bekleyebilir ve vaad edilen faizi ile birlikte ana paranızı alabilirsiniz.
Garantili tahviller satın almışsanız garanti veren yatırım kuruluşuna satış yaparak dilediğiniz zaman paraya çevirebileceğiniz tahviller, erken satıldıklarında da daha az getiri sağlarlar. Tahvil işlemleri oldukça basittir. Devlet tahvilleri için minimum 1 yıl, şirketler içinse minimum 2 yıl vade ile piyasaya sunulan tahviller satın alındıktan sonra belirlenmiş olan süreler sonunda piyasaya sunan şirkete veya hükümetin görevlendirmiş olduğu devlet bankası, merkez bankasına satılır. Bu işlem ile getiri elde eden tahvil sahipleri bu işlemler için aracı kurum olarak ticari bankaları da kullanabilir. İşlemleri oldukça kolay olan ve getirisi de piyasa faiz oranlarından daha fazla olan tahviller için SPK yı takip etmeniz yeterli olur.
