Devlete ait varlıkların özel sektöre devredilmesinin getirdiği avantajlar, rekabetin yenilikçiliği ve gelişmeyi teşvik etmesi nedeniyle, verimlilik ve kârın artmasıdır. Özelleştirmenin dezavantajları azaltılmış düzenleme ve hükümet geliridir. Devlete ait olmayan kurumlar, doğrudan devlet gelirini sağlamazlar ve bu kurumlar, devlet kontrolleri olmaksızın tüketicileri olumsuz yönde etkileyebilecek kendi çıkarlarını sürdürme konusunda daha fazla özgürlüğe sahiptir.
Özelleştirmenin Yararları
- Devlete ait varlıkların özel sektöre devredilmesinin getirdiği avantajlar, rekabetin yenilikçiliği ve gelişmeyi teşvik etmesi nedeniyle, verimlilik ve kârın artmasıdır.
- Özelleştirmenin dezavantajları azaltılmış düzenleme ve hükümet geliridir. Devlete ait olmayan kurumlar, doğrudan devlet gelirini sağlamazlar ve bu kurumlar, devlet kontrolleri olmaksızın tüketicileri olumsuz yönde etkileyebilecek kendi çıkarlarını sürdürme konusunda daha fazla özgürlüğe sahiptir.
- Özelleştirme için ana argüman, özel şirketlerin, maliyetleri düşürmek ve daha verimli olabilmeleri için bir kar güdüsüne sahip olmalarıdır. Devlet kar için esnek bir çalışma yapamaz. Bununla birlikte, özel bir şirket kar etmekle ilgilenir ve bu nedenle maliyetleri düşürme ve verimli olma olasılığı daha yüksektir.
- Bir hükümet sadece bir sonraki seçim açısından düşünür. Bu nedenle, uzun vadede firmanın yararına olacak altyapı iyileştirmelerine yatırım yapmak istemeyebilir, çünkü seçimden önce fayda sağlayan projeler hakkında daha fazla endişe duyarlar. Buna karşın özel olması durumunda geliştirme çalışmaları yapılabilir.
Özelleştirmenin Zararları
- Bir endüstride en verimli firma sayısı bir olduğunda doğal bir tekel ortaya çıkar. Örneğin, musluk suyunun çok önemli sabit maliyetleri vardır. Bu nedenle, birkaç firma arasında rekabete sahip olmak için bir alan yoktur.
- Bu durumda, özelleştirme, tüketicileri istismar eden daha yüksek fiyatlar belirlemeyi amaçlayan özel bir tekel oluşturacaktır. Bu nedenle, tüketiciyi istismar edebilen özel bir tekelden ziyade kamu tekeline sahip olmak daha iyidir.
- Sağlık hizmetleri, eğitim ve toplu taşıma gibi önemli bir kamu hizmetini yürüten birçok endüstri vardır. Bu endüstrilerde, kar güdüsü, firmaların ve endüstrinin öncelikli amacı olmamalıdır.
- Örneğin, sağlık hizmetleri söz konusu olduğunda, sağlık hizmetlerinin özelleştirilmesinden korkulması, hasta bakımından ziyade karlara daha fazla öncelik verilmesi anlamına gelir.
- Ayrıca, sağlık hizmetleri gibi bir sektörde, standartları geliştirmek için bir kâr amacına ihtiyaç duyma ihtimali de başlı başına bir zarar unsurudur. Doktorlar hastaları tedavi ettiğinde, bir bonus alırlarsa daha fazla çaba göstermeleri olası değildir.
