Egzoz Gazı Sıcaklık Sensörü Nedir?
Kısaca EGT Sensörü olarak bilinen parça egzoz gazı sıcaklığını ölçmek için kullanılır. Egzoz gazı sıcaklık ölçümü araç beynine gönderilerek dizel ve benzinli motorlarda farklı amaçlar için kullanılır. Yakıt tüketimi ayarlaması, egzoz emisyon gazların düşürmek, katalitik konvertör sıcaklığı, DPF rejenerasyon işlemi ve motor bileşenlerinin aşırı ısınması ni engellemek gibi işlemler bu sensör vasıtası ile gerçekleşir.
Egzoz Gazı Sıcaklık Sensörü Nasıl Çalışır?
Günümüz motorları çevre koruma bilinci ile ve bazı yasal zorunluluklar yüzünden daha çevreci olmak zorundadır. Özellikle turbo şarj sistemine sahip motorlar daha küçük hacimlerden daha yüksek güç elde ederek daha yüksek motor sıcaklıklarına maruz kalmaktadır. Bu sebeplerden dolayı EGT sensörü teknolojisinin daha karmaşık bir hale gelmiştir. Asıl amacı katalitik konvertör izlemek olan parça zamanla motor bileşenlerini korumak için gereklilik haline gelmiştir. Gerek benzinli gerekse dizel araçlarda bulunan parça egzoz gazı sıcaklığını ölçmek için bir veya daha fazla Egt sensörü kullanılabilir. Genellikle üç adet takılı olan sensörü ilki turbo sisteminden önce, ikincisi DPF öncesi ve sonuncusu da parçacık filtresinden sonra bulunur. Negatif sıcaklık katsayısı (NCT) ve Pozitif sıcaklık katsayısı (PCT) özelliğine sahip iki çeşitte sensör vardır. NTV düşük sıcaklık durumlarında yüksek dirence sahiptir. Sıcaklık yükseldiğini ise dirençleri düşer. PTC sensörler ise sıcaklıkla doğru orantılı olarak çalışmaktadır. Olası ölçüm aralığı ve sıcaklıklar verilen dirençler sensör tasarımına bağlı olarak farklılık gösterir. Her iki sensör de durumu araç beynine iletmek için bir voltaj sinyali üretir ve bunu araç beynine gönderir. Araç beyni ise sinyalleri yorumlar ve gerekli işlemleri başlatır.
Benzinli Motor EGT Sensörleri
Bu tip motorlarda sensörü ana işlevi diğer bileşenleri aşırı sıcaklıkta korumaktır. Sistemde öncelik turbo şarj ve katalitik konvertör izlemesidir. Bu bileşenler aşırı sıcaklık tespit edilirse araç beyni olaya müdahale ederek motor gücünü azaltır. Motor yönetim sistemi bazı durumlarda yakıt miktarını arttırarak katalitik konvertör korumaya alabilir.
Dizel Motor EGT Sensörleri
Bu tip motorlarda dizel partikül filtresi izlemek için EGT sensörleri kullanılır. Bu motorlarda amaç partikül filtresi sisteminin rejenerasyon için gerekli sıcaklığa ulaşıp ulaşmadığını belirlemektir.
EGT Sensörlerinin Diğer Görevleri
Sensörler azot oksit değerlerini azaltmak için de kullanılmaktadır. Bazı EGR ölçümleri için de sıcaklık sensörleri kullanılmaktadır. Yeni üretilen EGT sensörleri -40 ile 900 derece arasında ölçüm yapabilmektedir.
EGT Sensörleri Arızalanması
- Dizel partikül filtresi (DPF) tıkanır,
- DPF rejenerasyon işlemleri daha uzun sürer,
- DPF rejenerasyon işlemlerinde hatalar meydana gelir,
- Yakıt sarfiyatı artar,
- Aşırı ısınma egzoz gazı bileşenleri ve motor bileşenlerin zarar verir,
- Motor arıza ışığı yanabilir,
- Egzoz emisyon değerleri artar.
